Transparantie is een aspect dat vaak terugkomt in de ontwerpen van Ronald Knappers van VVKH Architecten uit Leiden. Hij speelt graag met het wisselspel van open ontsluitingen en gesloten delen. Een treffend voorbeeld daarvan is het appartementencomplex de Zes Rozen in Spijkenisse, waar het volledig transparante trappenhuis een fraai contrast vormt met de privacy en geslotenheid van de woningen. Voor de detaillering van De Zes Rozen is onder meer gebruikgemaakt van aluminium muurafdekkappen met balusters.
Voor de bouw van het nieuwbouwcomplex zijn flats gesloopt en opdrachtgever woontrefpunt Maasdelta wilde er iets soortgelijks voor terug, althans dan wel onder eigentijdse condities. De visie van de architect speelde in dit proces een belangrijke rol. Ronald Knappers: “Herinrichting van bestaande omgeving vinden we erg interessant. We hebben er een bijzondere visie op de herinrichting in dit gebied op losgelaten. De Zes Rozen bestaat uit twee tegenover elkaar liggende appartementencomplexen. Beide complexen hebben een L-vorm, waardoor in zekere zin de ruimte, waar een doorgaande weg doorheen loopt, ontsloten wordt en de suggestie wordt gewekt dat je een reusachtige kamer binnenrijdt. “
Voor het ontwerp van de gevel aan de straatzijde heeft Knappers zich onder meer laten inspireren door een fanfareorkest in een soort Nachtwacht-opstelling, zodat alle gezichten van de orkestleden te zien zijn. Dit gegeven is doorvertaald naar de complexen door de gevelpartij te laten verspringen, zodat het ene raam verzonken ligt ten opzichte van het andere. Hierdoor ontstaat een speels en levendig effect en krijgt het gebouw een dynamisch karakter. Een andere inspiratiebron vormde de arbeidershuisjes in de directe omgeving. Het nieuwbouwcomplex moest dezelfde permanentie bezitten als deze huisjes.
Het resultaat is dat het complex uit zogenaamde levensloopbestendige woningen is opgebouwd. De Zes Rozen heeft 164 woningen, waarvan vijf zorggroepswoningen met dertig zorgeenheden deel uitmaken, evenals een commerciële ruimte van 370 m2. Het ene complex bestaat uit huurwoningen en het tegenoverliggende complex uit koopwoningen met een halfverdiepte parkeergarage. De zorgwoningen zijn zoveel mogelijk als ‘gewone’ woningen in het plan opgenomen.
Voor de detaillering is veelal aluminium toegepast. De glaspartijen van het trappenhuis worden omrand door aluminium profi lering en ook voor de dakranden is gekozen voor aluminium. De uit metselwerk opgetrokken borstwering van onderste balkons aan de kopse kant aan de straatzijde is voorzien van aluminium afdekkappen met daarop aluminium balusters. De balkons daarboven en de balkons die uitspringen aan de gehele straatzijde hebben een glazen borstwerking met aluminium balusters. Knappers: “De stenen borstwering is bewust laag gehouden om zicht te creëren. De balusters zorgen voor veiligheid, maar vormen ook in esthetisch opzicht een fraaie afwerking, die bovendien in kleurstelling nog eens benadrukt wordt. De balusters zijn in grijs uitgevoerd, terwijl de muurafdekkappen een rood-bruine kleur hebben meegekregen, zodat ze goed aansluiten op de kleur van het metselwerk.”
Knappers is een voorstander van aluminium detaillering. “Afwerking is een belangrijk onderdeel van het ontwerp en aluminium leent zich daar bij uitstek voor. Het heeft voordelen ten opzichte van hout en andere materialen, zoals het onderhoudsvrije karakter. Bovendien is aluminium een goed te bewerken materiaal, plooibaar en duurzaam.
Een bijzonder kenmerk van De Zes Rozen is de sociale signatuur van het complex. Die komt niet alleen tot uiting in de aanwezigheid van de zorgwoningen en 29 sociale huurwoningen, maar ook in de brede galerijen aan de achterzijde van het complex. “Deze galerijen zijn functioneel als toegangsweg naar de eigen woning”, licht Knappers toe,
”maar ze vormen tegelijkertijd een ontmoetingsplaats voor bewoners, die er bijvoorbeeld een zitje kunnen plaatsen. Wil men toch buiten zijn en juist van de privacy genieten, dan zijn de balkons aan de straatzijde daar uitermate goed geschikt voor.“